Αναφορικά με την επτανησιακή λογοτεχνία, οι ειδικοί θέτουν ως ορόσημο τον Διονύσιο Σολωμό, τον αδιαμφισβήτητο πατέρα της Επτανησιακής Σχολής, φλογερό εραστή της ζωντανής, δημοτικής γλώσσας. Μακρές έρευνες, εργασίες, συνέδρια, πραγματείες έχουν πραγματοποιηθεί από φιλολόγους και ιστορικούς με σκοπό την αποκρυπτογράφηση του φαινομένου «Σολωμός», κυρίως δε την ανακάλυψη των εναυσμάτων του.
Στο πλαίσιο αυτό έχει εισαχθεί ο όρος «Προσωλομικοί» για να περιλάβει όλους εκείνους του Επτανησίους που, πριν την εμφάνιση του μεγάλου Ζακυνθίου στα λογοτεχνικά πράγματα, δημιούργησαν στην ελληνική γλώσσα περιφρουρώντας την, ενώ ταυτόχρονα έκτισαν τα θεμέλια ενός λογοτεχνικού εργαλείου για τον Σολωμό και τους επομένους του.
Έτσι, στην ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας έχουν καταγραφεί τα ονόματα πολλών Επτανησίων με περισσότερο ή λιγότερο πλούσια λογοτεχνική παραγωγή, όπως του Ιακώβου Τριβόλη, του Ανδρέα Σιγούρου, του Αντωνίου Μαρτελάου και άλλων. Η γενική πεποίθηση, πάντως, είναι ότι η προσωλομική λογοτεχνία στην Κέρκυρα αριστοκρατείται, αφού τα πλέον εξέχοντα στελέχη της ανήκαν στην ανώτερη κοινωνική τάξη. Κατά πόσο, όμως, ισχύει αυτό;
Είναι γεγονός ότι τα σωζόμενα έργα συνηγορούν στο παραπάνω συμπέρασμα. Παρά ταύτα, το γεγονός ότι οι αριστοκράτες λογοτέχνες είχαν μεγαλύτερη ευχέρεια στο να εκδίδουν ή να διακινούν τα έργα τους, δεν σημαίνει ότι δεν υπήρχε παράλληλα και λαϊκή δημιουργία, ανεξάρτητα από το επίπεδό της.
Σήμερα έχουμε την τύχη να έρθουμε σε επαφή με ένα εξαιρετικό δείγμα προσωλομικής λαϊκής κερκυραϊκής ποίησης που αποκάλυψε η έρευνα του ιατρού κ. Σπ. Τζήλιου στο Ιστορικό Αρχείο της Κέρκυρας. Ο ερευνητής της τοπικής ιστορίας ανακάλυψε σε ένα από βιβλία ληξιαρχικών πράξεων εκκλησίας του Ποταμού, μια σειρά από ποιήματα συγγεγραμμένα από τον εφημέριό της στα τέλη του 18ου αιώνα.
Θέλο εδώ την σήμερον να γράψο τον κερόν ται
να κούεται παντοτηνά το μεγάλον ται το φρόν ται
που έπαθον οι Βενετή κι έχασαν βασιλείαν
έμιναν διστυχέστατη όλη η αφεντήα
Τ’ αμαρτήματά τους ήβρικαν όλους αυτούς αφάτο
οι Φραντζέζη να χαλάσουσι την Βενετηάν αφάτο.
Οσάν εχάλασαν αυτόν κάνουν δημοκρατία
όλον τους δε το στάτο τους έγινε αφεντήα.
Ος το ‘μαθε ο βασιλεύ ο ιμπερατόρος
στράτευμα μέγα έβγαλαι κόντρα εις το Φραντζίοζον
αυτή δε ποληπήκιλη μιριάδες και χηλιάδες
επίγαν εις την Ρόμιν ται να πάρουν αυθεντάδες
εκί ληπόν εδίοξαν πολλά ανδριομένα
επίγαν και κατήκισαν εις την Φραγγηά μια μέρα
Απότι επολένησαν μέγαν ηπερατόρο
κε αυτός τους εχάλασε όλον τους το κουβέρνο
Ος ίδαν η ταλέπορι αυτή η (Ι)ταλιάνη
Εμίνησαν της Βενετηάς πος δεν την θέλουν άλη.
………………………………………………….
Α.Ν.Κ., Ληξ. Πράξεις Εκκλησιών, Φ. 275, σ. 132v
Αναμφισβήτητα ένα εύρημα που και μόνο σαν ντοκουμέντο γλωσσικής εντοπιότητας ΄ςχςι αξία.
ΑπάντησηΔιαγραφήΜου δίνεται η ευκαιρία όμως να αναρωτηθώ πάλι μια φορά δημόσια, γιατί όλα αυτά-για ποιον, όταν όλο και απομακρύνεται ο λαός από την ιστορία του, λογοτεχνική και άλλη. Αξίζει να γεμίζουμε τα λογοτεχνικά μας μουσεία με τεκμήρια που και οι λογοτέχνες όλο και αποφεύγουν να τα εξετάζουν και όλο και περισσότερο ενσυνείδητα τα αγνοούν;
κλείτος
Η ενασχόληση με το παρελθόν είναι συνήθως μια μοναχική και επίπονη πορεία. Οι πολλοί αδιαφορούν για τα ευρήματα του ιστορικού, ή τα θεωρούν προϊόντα μιας απλής "πέκας".
ΑπάντησηΔιαγραφήΠαρ' όλα αυτά, η αναζήτηση και η δημοσιοποίησή τους, πυροδοτείται από μια εσωτερική ανάγκη. Η ανάγκη αυτή ικανοποιείται όταν και μόνο ένας ή δύο άνθρωποι, όπως εσείς προσέχουν ένα ή δυο πράγματα.
Αφήνουμε πίσω ό,τι μπορούμε και είμαστε ικανοποιημένοι που μπορούμε να κάνουμε έστω και αυτά τα λίγα.
Ανδρέας Γραμμένος
Εγώ ασχολούμαι με την Ιστορία μας γιατί δια μέσου αυτής γνωρίζω πλευρές του τόπου μου και κάνω και ένα γοητευτικό ταξίδι δωρεάν. Όταν αυτό αφορά και άλλους αυτό είναι ευχάριστο.
ΑπάντησηΔιαγραφή