Σε λίγες ημέρες θα γιορτάσουμε την 143η επέτειο της Ένωσης των Επτανήσων με το Ελληνικό Κράτος. Κάθε χρόνο τέτοια μέρα οι εορτασμοί είναι λαμπροί, με στολισμούς, παρελάσεις και εκδηλώσεις. Κι όμως, κανείς μπορεί να ακούσει εδώ κι εκεί διάσπαρτες κουβέντες για κάποιες αρνητικές επιπτώσεις που είχε η Ένωση στην Κέρκυρα και τα υπόλοιπα Επτάνησα.
Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την ελληνικότητα των Επτανήσων, ή το εθνικό φρόνημα των κατοίκων τους. Ως εκ τούτου, η Ένωση απετέλεσε γεγονός αναπόδραστο, ιστορική αναγκαιότητα, υπαγορευμένη από τις επιθυμίες και τους αγώνες των Επτανησίων, τον αυτοπροσδιορισμό τους και το αίσθημα του ανήκειν στο ελληνικό έθνος.
Παρ’ όλα αυτά, ο τρόπος που πραγματοποιήθηκε η ενσωμάτωση των νησιών στον εθνικό κορμό, προκάλεσε ισχυρό κλονισμό στην τοπική κοινωνία. Η Αφομοίωση που με τόσο πάθος υποστηρίχθηκε, με συγκεκριμένες και απολύτως εύλογες επιδιώξεις, από πολλούς Επτανησίους, όχι μόνο δεν τους δικαίωσε, αλλά άνοιξε πληγές στο τοπικό γίγνεσθαι.
Μια σειρά από ιδρύματα και θεσμούς, με κυριότερη την Ιόνιο Ακαδημία, καταργήθηκαν, ενώ άλλα υπέστησαν τη χρόνια ένδεια του Ελληνικού Κράτους. Το νέο πολίτευμα ήταν πιο δημοκρατικό, διεύρυνε, όμως, τη διαφθορά και τις πελατειακές σχέσεις. Και όλα τούτα χωρίς να επιτευχθεί η αγροτική μεταρρύθμιση για την οποία τόσο σκληρά αγωνίστηκαν πολιτικοί όπως ο Π. Κωνσταντάς.
Η γενική χαλαρότητα των κρατικών θεσμών και η σταδιακή (και αναμενόμενη με την κατάργηση της Ακαδημίας) αποσύνθεση της τοπικής πνευματικής ελίτ επέδρασαν αρνητικά στον τοπικό πολιτικό και κοινωνικό πολιτισμό. Ίσως, βέβαια, οι αρνητικές αυτές επιδράσεις να μην οφείλονται τόσο στην κατάσταση που επικρατούσε στο Ελληνικό Κράτος, αλλά στη «βίαιη» μετάδοσή τους στα Επτάνησα.
Σε κάθε περίπτωση, είναι γεγονός ότι, αρκετές δεκαετίες μετά την Ένωση και την Αφομοίωση, δεν ήταν λίγοι οι Επτανήσιοι που απέδιδαν την κακοδαιμονία των νησιών σε αυτές ακριβώς τις διαδικασίες.
Ανάμεσα σε σχετικές αναφορές, ιδιαίτερη αξία έχει εκείνη του μοναχού Αμβροσίου από τη μονή της Μυρτιδιώτισσας, την οποία έγραψε στις αρχές του 20ου αιώνα[1].
Η ΕΝΩΣΗ ΜΕ ΤΗ ΜΑΤΙΑ ΕΝΟΣ ΜΟΝΑΧΟΥ
Κατά το έτος 1814 κατέλαβον την Κέρκυραν ή τους Κορυφούς οι Άγγλοι και διήρκεσεν η κατοχή αυτών μέχρι του 1864, οπότε έγινεν η Ένωσις μετά της λοιπής Ελλάδος, όπου κάλλιον να είχαν σχισθή η γης να μας καταπιή ζωντανούς. Ανάθεμα τρεις, κατά το Τριώδιον, του μητροπολίτη Αθανασίου όπου την έκαμεν την Ένωσιν και μας έχασεν του Επτανησίους.
Όπου τον καιρόν της Αγγλίας ήτον όλα τα καλά και όταν ήλθεν το Ελληνικόν έθνος ήλθεν όλη η οργή Θεού και όλη η ακρίβεια και η βλασφημία η μεγάλη. Ενθυμούμαι όταν ήμουν μικρός κατά το 1888 όπου επήγαινα εις το σχολείον, όπου μου έλεγεν ο μακαρίτης ο πατήρ μου ότι τον καιρόν όπου ήτον η Αγγλία εις τους Κορφούς κυρίαρχος, εις το χωρίον των Συναράδων δύο εβλασφημούσαν τα θεία, κάποιος Στάθης Π. και ένας άλλος Πέτρος του Α. και κανείς άλλος. Και το Ελληνικός έθνος ήφερεν όλα τα αμαρτήματα εις την Επτάνησον.
Αρχείο Υ.Θ. Μυρτιδιώτισσης, Κατάστιχο 1, φ. 168r
[1] Το παρακάτω κείμενο έχει δημοσιευτεί στο Σπ. Καρύδης (επιμ.), Αμβροσίου Μοναχού Χρονικά Σημειώματα, η Κέρκυρα των αρχών του 20ου αιώνα μέσα από τα μάτια ενός μοναχού, 2004, σ. 107.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου