Η γεωγραφική θέση της Κέρκυρας υπαγορεύει τη σύνδεσή της με τις απέναντι ηπειρωτικές ακτές. Η ανάδειξή της, από την αρχαιότητα ήδη, σε μεγάλο αστικό κέντρο και ο σχετικά μεγάλος πληθυσμός της, διαχρονικά ενέτειναν τις επιταγές της Γεωγραφίας.
Από τη στιγμή που η κορινθιακή αποικία της Χερσούπολης αναπτύχθηκε και αναδείχθηκε στον μεγαλύτερο οικονομικό και δημογραφικό πόλο της περιοχής, οι Κερκυραίοι αντιλήφθηκαν ότι έπρεπε να εξασφαλίσουν τη σύνδεση του νησιού τους με τις απέναντι περιοχές, ιδίως δε αυτές της Ηπείρου. Ως αποτέλεσμα αυτής της αντίληψης, η Κέρκυρα συνδέθηκε με αποικίες, όπως η Επίδαμνος, και εδαφικά εξαρτήματα των Κερκυραίων, όπως το Βουθρωτό και η περιοχή της Σαγιάδας. Η σύνδεση αυτή διατηρήθηκε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα.
Ο οικονομικός φιλελευθερισμός που αναδείχθηκε από τους Διαφωτιστές και διαδόθηκε με τη Γαλλική Επανάσταση, αντισταθμίστηκε από την άνοδο του εθνικισμού. Τα κράτη πλέον προφύλασσαν με επιμέλεια τα οικονομικά τους σύνορα, τόσο για να προστατεύσουν την εγχώρια παραγωγή, όσο και για να εξασφαλίσουν την εισροή εσόδων στα κρατικά ταμεία. Άλλωστε, σύμφωνα με τις νέες τότε αντιλήψεις περί κράτους, οι κυβερνήσεις είχαν επωμιστεί περισσότερες ευθύνες και αρμοδιότητες από ποτέ.
Όσον αφορά στην Κέρκυρα και τη σύνδεσή της με τις ακτές της Ηπείρου, εμφανίστηκαν επιπλέον δυσκολίες, πέρα από αυτές που συνόδευαν το νέο μοντέλο κράτους και τον εθνικισμό. Η Ιστορία το ‘φερε οι απέναντι ακτές να ανήκουν πάντα σε άλλο κράτος από εκείνο στο οποίο ανήκε η Κέρκυρα. Όταν καταλύθηκε η Βενετική Δημοκρατία, οι Γάλλοι και αργότερα οι Βρετανοί δεν ευνοούσαν την άμεση επικοινωνία της Κέρκυρας με την Ήπειρο, είτε γιατί δεν είχαν καλές σχέσεις με τον Αλή Πασά, είτε γιατί έβλεπαν με καχυποψία την επαφή των Κερκυραίων με τους άλλους Έλληνες. Ο κύριος λόγος, πάντως, για τον περιορισμό και τον έλεγχο των οικονομικών δοσοληψιών, ήταν καθαρά δημοσιονομικός.
Ως εκ τούτου, δεν μπορούσε να διεξάγεται άμεσο εμπόριο, αλλά όλα τα εμπορεύματα έπρεπε να περνούν από το τελωνείο, προκειμένου να τους επιβάλλονται οι προβλεπόμενοι δασμοί. Πολλοί Κερκυραίοι, βέβαια, σε αναζήτηση μεγαλύτερου κέρδους, αντιδρώντας παράλληλα στην παράλογη γι’ αυτούς επιβολή υψηλών δασμών στις εξαγωγές προς τις κοντινές ακτές της Θεσπρωτίας και της Β. Ηπείρου, επιδόθηκαν στο λαθρεμπόριο.
Κατά την περίοδο της Βρετανικής Προστασίας και αργότερα, όταν η Κέρκυρα είχε ενωθεί με το Βασίλειο της Ελλάδος, ένα μεγάλο μέρος των αγαθών με τα οποία ασχολούνταν οι λαθρέμποροι του στενού της Κέρκυρας, αποτελούταν από βιομηχανικά προϊόντα, είτε (στην αρχή) βρετανικά, είτε κερκυραϊκά. Διαχρονικά, πάντως, το προϊόν που κυρίως διακινούσαν οι λαθρέμποροι ήταν το κερκυραϊκό λάδι.
Ήδη από τις αρχές του 19ου αιώνα, η υπό γαλλική επιστασία κερκυραϊκή διοίκηση είχε λάβει μέτρα κατά του λαθρεμπορίου ελαιολάδου από την Κέρκυρα στις απέναντι ακτές, όπως μαρτυρά και το παρακάτω μονόφυλλο της κυβέρνησης:
Μέτρα κατά του λαθρεμπορίου (Κέρκυρα 19ος αι.)[1]
Ο Αμμινιστρατόρος[2] της Διοικήσεως των Κορφών
Διά να συντηρήται το κοινόν πολύτιμον συμφέρον της Δογάνας[3], αι ανώτεραι εξουσίαι επρόβλεψαν σοφώς τα ακόλουθα. Αύτη η Αμμινιστρατσιόνη[4] τιμηθείσα με χωριστάς προσταγάς επάνω εις ταύτην την ζηλωτικήν υπόθεσιν
Κάμνει γνωστά εις τους κατοίκους τα ακόλουθα.
1. Όποιος θελήση να κάμη κοντραπούντον[5] λαδιού και πραγματειών, ευθύς όπου φανερωθή, θέλει κονφισκάρεται[6] όλον το πράγμα ομού με την βάρκαν, εις την οποίαν ήθελεν είναι, και θέλει παιδεύεται[7] αυστηρά.
2. Όποιος φανερώση ένα κοντραπούντον εις την Διοίκησιν ή εντόπιος ταύτης της νήσου ή από την Στεριάν, θέλει λαβαίνη τα τρία τέταρτα του λαδιού και της πραγμάτειας (εβγάζοντας τα έξοδα), φυλασσόμενον μυστικόν το όνομά του, το δε άλλο τέταρτον θέλει μένη εις την Διοίκησιν.
.....................
4. Κάθε λογοτριβή επάνω εις το κοντραπούντον όπου αποβλέπει εις το να μην ισχύουν τα δικαιώματα της Δογάνας, θέλει ακούεται από ταύτην την διοικητικήν Αμμινιστρασιόνην, από την οποίαν θέλει αποφασίζεται εν συντόμω και χωρίς ανακάλεσιν.
Το παρόν και εις τας δύο γλώσσας θέλει τυπωθεί και κολληθή εις τους πολυανθρωποτέρους τόπους της πόλεως και της νήσου.
Κορφοί τη 28 Μαρτίου 1810, ΕΝ
Ο Αμμινιστρατόρος της Διοικ. Βλασσόπουλος
Ο αρχικαγγελάριος[8] Σπ. Δελβινιώτης
_________________________
Σημειώσεις
[1] Το παρόν κείμενο έχει δημοσιευτεί στο Γ.Δ. Μπώκος, Τα μονόφυλλα του κερκυραϊκού τυπογραφείου κατά την περίοδο της γαλλικής κυριαρχίας στα Επτάνησα (1797-1799, 1807-1814), Ιόνιο Πανεπιστήμιο 1998, σ. 192.
[2] Αμμινιστρατόρος: διαχειριστής, διοικών.
[3] Δογάνα: τελωνείο.
[4] Αμμινιστρατσιόνη: διοίκηση.
[5] Κοντραπούντο: λαθρεμπόριο.
[6] Κονφισκάρω: κατάσχω.
[7] Παιδεύω: τιμωρώ.
[8] Αρχικαγγελάριος: αρχιγραμματεύς.
[1] Το παρόν κείμενο έχει δημοσιευτεί στο Γ.Δ. Μπώκος, Τα μονόφυλλα του κερκυραϊκού τυπογραφείου κατά την περίοδο της γαλλικής κυριαρχίας στα Επτάνησα (1797-1799, 1807-1814), Ιόνιο Πανεπιστήμιο 1998, σ. 192.
[2] Αμμινιστρατόρος: διαχειριστής, διοικών.
[3] Δογάνα: τελωνείο.
[4] Αμμινιστρατσιόνη: διοίκηση.
[5] Κοντραπούντο: λαθρεμπόριο.
[6] Κονφισκάρω: κατάσχω.
[7] Παιδεύω: τιμωρώ.
[8] Αρχικαγγελάριος: αρχιγραμματεύς.
(το παρόν άρθρο συντάχθηκε από τον Ανδρέα Γραμμένο και δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Η Κέρκυρα Σήμερα")
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου