Το τέλος του Οκτωβρίου περιλαμβάνει μία σειρά εθνικών επετείων, οι οποίες σηματοδοτούν στη μνήμη των Ελλήνων εποχές δόξας και ανάτασης, καθώς αφορούν επεισόδια της Ιστορίας μας κατά τα οποία η Ελλάδα απελευθέρωσε υπόδουλους πληθυσμούς ή υπερασπίστηκε με επιτυχία την εθνική της ακεραιότητα. Ποια ήταν, όμως, η συμβολή των Κερκυραίων σε αυτούς τους αγώνες;
Παρ’ ότι η μνήμες σχετικά με τον θρίαμβο του ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940 είναι ακόμη σχετικά νωπές, μια και πολλοί που έζησαν την εποχή εκείνη συνεχίζουν να διηγούνται όσα συνέβησαν. Δεν συμβαίνει, όμως το ίδιο και με τους Βαλκανικούς Πολέμους, αυτή τη συνταρακτική εποποιία που διπλασίασε σε έκταση και πληθυσμό τη χώρα μας και που έδωσε σε εκατομμύρια Έλληνες τη δυνατότητα να ζουν ελεύθεροι, ως πολίτες πλέον και όχι ως υπήκοοι.
Στις τιτάνιες εκστρατείες της περιόδου 1912-13, η Κέρκυρα συμμετείχε με το 10ο Πεζικό Σύνταγμα, το οποίο, από την αρχή μέχρι τον τερματισμό των εχθροπραξιών, συμμετείχε στις πιο λυσσαλέες και αιματηρές μάχες. Οι Κερκυραίοι στρατιώτες πολέμησαν με αυταπάρνηση και υψηλό ηθικό και διακρίθηκαν μεταξύ των υπολοίπων μονάδων του Ελληνικού Στρατού.
Η αρχή έγινε ήδη από την πρώτη και εν πολλοίς καθοριστική μάχη του Σαρανταπόρου. Στις 9 Οκτωβρίου 1912, ο Ελληνικός Στρατός υπό τον Διάδοχο Κωνσταντίνο ξεκίνησε την επίθεσή του κατά των Τουρκικών δυνάμεων στα στενά του Σαρανταπόρου. Δυστυχώς, ο Διάδοχος, είτε από βιασύνη, είτε από αφέλεια και λανθασμένη αντίληψη, διέταξε κατά μέτωπον επίθεση, ενώ ήταν εφικτή η υπερκέραση και περικύκλωση του εχθρού. Σε αυτή την περίπτωση και οι ελληνικές απώλειες θα ήταν σημαντικά μικρότερες, και ο τουρκικός στρατός θα είχε καταστραφεί, πράγμα που θα επέτρεπε ταχύτερη προέλαση των Ελλήνων.
Στο πλαίσιο της ΙΙΙ Μεραρχίας, το 10ο Σύνταγμα, οδηγούμενο από τον Συνταγματάρχη Αναστάσιο Παπούλα, ήρωα του Μακεδονικού Αγώνα και μετέπειτα Αρχιστράτηγο του Ελληνικού Στρατού στη Μικρά Ασία, επιτέθηκε στο κέντρο της εχθρικής παράταξης, στο ίδιο το χωριό του Σαρανταπόρου. Η μάχη ήταν σφοδρή, αφού οι Τούρκοι ήταν καλά οχυρωμένοι. Άλλωστε, είχαν από καιρό προετοιμάσει τις θέσεις τους, έχοντας επιλέξει το Σαραντάπορο ως την κύρια τοποθεσία αμύνης της Δυτικής Μακεδονίας.
Μετά από δύο μέρες σκληρών συγκρούσεων, με σημαντικές απώλειες και από τις δύο πλευρές, οι Τούρκοι αναγκάζονται να υποχωρήσουν προς τα Σέρβια. Αυτή η νίκη ήταν η απαρχή μίας ξέφρενης πορείας του Ελληνικού Στρατού και του 10ου Συντάγματος της Κέρκυρας, ενάντια στον χρόνο. Οι Έλληνες στρατιώτες διήνυσαν 438 χιλιόμετρα σε 34 μόλις ημέρες πολεμώντας και αντιμετωπίζοντας άπειρες άλλες δυσκολίες.
Οι Κερκυραίοι έδωσαν το παρόν σε κάθε μάχη που έλαβε μέρος η μεραρχία τους. Μετά το Σαραντάπορο στα Γιαννιτσά, μετά η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, ύστερα οι μάχες στην Πόλιστρα, την Καστοριά, την Κορυτσά, την Κλεισούρα. Στο τέλος, επιστροφή με τα πόδια στην Θεσσαλονίκη, σε αναμονή της Βουλγαρικής επίθεσης.
Σε ένα από τα πολλά χρονικά σημειώματα που άφησε ο Κωνσταντίνος Χυτήρης από τους Κουραμάδες, που συμμετείχε στις επιχειρήσεις του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου, περιγράφει τους αγώνες του 10ου Συντάγματος:
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΝΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΙΟΥ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗ (1912-13)
Την 5η Οκτωβρίου εκηρύχθη ο πόλεμος μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας. Επολέμησαν εκ του χωρίου τούτου [Κουραμάδες] 60 νέοι. Ειν εις και εγώ, δεκανεύς εις τον δέκατον λόχον. Αι μάχαι ήτω πεισματώσεις. Ουδείς, δόξα τω Θεώ, έπαθε, ει μη μόνον ο Γεράσιμος Λαγγαδίτης, όστις απέθανε εις Καστοριά την 29η Νοεμβρίου. Τον θάψαμε εις την Μητρόπολιν, πλησίον του Παύλου Μελά…. Με την δύναμην του Θεού ενικήσαμε κατά κράτος τους Τούρκους. Μάχας το 10ο Σύνταγμα ελάβαμεν εις Σαραντάπορον, Γιανιτσά, Πόλιστρας, και Τέχοβο. Ελευθερώθη όλη η Μακεδονία. Εβαδίσαμε από Κέρκυραν και Βόλον, από Βόλον και Θεσσαλονίκην, Γιαννιτσά, Βέρροιαν, Σέρβια, Καστοριά, Κορυτσά, Φλώρινα, Πολίστρα, Γιάννινα, Πρέβεζα και ολόκληρην Μακεδονία και Ήπειρον.
Οι πρόγονοί μας έδωσαν το αίμα τους και υπέστησαν κόπους και βασάνους για να απελευθερωθεί η ελληνική γη, στη Μακεδονία και την Ήπειρο. Δυστυχώς, οι παρέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων, απέτρεψε την ενσωμάτωση της Βορείου Ηπείρου στον εθνικό κορμό, όμως οι θυσίες των στρατιωτών του 10ου Συντάγματος της Κέρκυρας δεν ήταν μάταιες.
Σε εκείνη τη συγκλονιστική περίοδο, ο άθλος του ελληνικού λαού ήταν πραγματικά απαράμιλλος: η μικρή, φτωχή και αδύναμη Ελλάδα είχε κατορθώσει να αυξηθεί και να καταστεί υπολογίσιμη δύναμη στα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο. Ταυτόχρονα, έθεσε τις βάσεις για την οικονομική και κοινωνική της εξέλιξη, τα αποτελέσματα της οποίας φτάνουν έως τις μέρες μας.
(το παρόν άρθρο συντάχθηκε από τον Ανδρέα Γραμμένο και δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Η Κέρκυρα Σήμερα")
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου